سینوزیت درکودکان

میزان شیوع سینوزیت کودکانه در حال افزایش است. از هر دو کودک یک نفر به عارضه سینوزیت مبتلا می‌شود. در برخی از مواقع پس از مدتی طولانی گرفتگی بینی کودکان رفع نمی‌شود در چنین شرایطی احتمال ابتلا به عفونت سینوس بالاست.

برخی از والدین تصور می‌کنند که سرماخوردگی زمینه‌ساز ایجاد سینوزیت است. اما عارضه‌های دیگری هم هستند که باعث التهاب سینوس می‌شود. گل‌ها ممکن است کودک مبتلا به آلرژی تنفسی باشد و بدون اینکه سرماخوردگی داشته باشد به عفونت سینوس دچار شود. محل قرارگیری سینوس‌ها بالا و زیر چشم و هر دو طرف بینی است. در واقع این حفره‌های پر هوا دارای دیواره نازک هستند اگر دچار التهاب شوند باعث می‌شوند که گذرگاه‌های بین سینوس‌ها و بینی مسدود شود. در واقع پر شدن، گرفتگی و گیر افتادن مخاط در سینوس باعث ایجاد سینوزیت می‌شود.

علائم سینوزیت کودکانه

سینوزیت کودکانه به شکل حاد یا مزمن روی می‌دهد هر کدام دارای یک سری علائم هستند که پزشک بر اساس آن‌ها می‌تواند نوع سینوزیت را تشخیص دهد. به طور کلی عارضه سینوزیت دارای علائم کلی زیر است:

• گرفتگی بینی به مدت بیشتر از ده روز
• درد یک‌طرفه در گلو، فک، پشت پیشانی یا بینی
• ترشحات بینی به رنگ سبز یا زرد
• سردرد
• تب پایین پایدار
• انرژی کم و بی‌حالی
• داشتن سرفه در طول روز و تشدید آن در شب
• ورم در اطراف چشم‌ها و بینی به شکل کبودی

علل ایجاد سینوزیت کودکانه

سینوزیت کودکانه ممکن است به صورت حاد یا مزمن اتفاق بیفتد. شایع ترین دلایلی که باعث ایجاد سینوزیت حاد و مزمن می‌شود شامل موارد زیر است:

• التهابات ایجاد شده در بینی
• عفونت‌های سینوسی
• عفونت دندانی
• آلرژی و حساسیت
• اختلال و ناهنجاری در دندان
• عوامل بیرونی و خارجی
• ضربه و یا آسیب دیدن بینی
• رشد سریع باکتری در بینی
• بزرگ شدن آدنوئید
• ساختار غیر طبیعی در بینی

علل باکتریال شامل استرپتوکوک پنومونیه، هموفیلوس آنفلوانزا موراکسلا کاتارالیس، استرپ گروه A و B استاف طلایی

نحوه تشخیص سینوزیت کودکانه

سینوزیت کودکانه را می‌توان با بررسی علائم و معاینه فیزیکی تشخیص داد. برای تشخیص قطعی و دقیق آزمایش‌هایی از قبیل عکس رادیولوژی سینوس با اشعه ایکس، سی تی اسکن و کشت میکروبی سینوس‌ها انجام می‌شود. پزشک متخصص گوش و حلق و بینی با معاینه بالینی از قسمت جلوی حفره بینی و مئاتوس میانی با اتوسکوپ می‌تواند علائمی از قبیل وجود چرک در حفره، هیپرتروفی، انسداد مسیر بینی و احتقان مخاط بینی را تشخیص دهد. ناگفته نماند که استفاده از گرافی و اسکن سینوس تنها برای کودکان بالای ۶ سال مناسب است. کشت باکتریال هم بیشتر در مواردی گرفته می‌شود که سینوزیت مزمن وجود داشته باشد و یا اینکه بیمار دچار نقص ایمنی باشد و احتمال یک پاتوژن غیرمعمول وجود داشته باشد.

روش های پیشگیری از این عارضه

سینوزیت کودکانه یک عفونت ثانویه است که معمولاً بعد از ابتلای کودک به بیماری‌هایی از قبیل سرماخوردگی و آلرژی به وجود می‌آید. اگر والدین بتوانند این بیماری‌ها را قبل از شدید شدن درمان کنند کودک به عفونت ثانویه سینوزیت مبتلا نخواهد شد.

• زمانی که کودک دچار سرماخوردگی می‌شود بهتر است محیط خانه مرطوب باشد از دستگاه بخار استفاده کنید. رطوبت باعث می‌شود تا از التهاب و ضخامت دیواره سینوس جلوگیری شود و ترشحات خشک نشوند.
• زمانی که کودک مبتلا به عفونت‌های تنفسی نظیر سرماخوردگی است مصرف مایعات را فراموش نکنید. نوشیدن مایعات فراوان از التهاب جلوگیری می‌کند.
• آلرژی هم زمینه‌ساز ایجاد سینوزیت است پس اگر احساس می‌کنید که کودک شما به آلرژی مبتلا است حتماً روش‌های دارویی و تغییرات محیطی را برای درمان او انجام دهید و سریعاً کودک را نزد پزشک ببرید.
• اگر حساسیت و آلرژی مدت‌دار شوند خطر ابتلا به سینوزیت هم افزایش پیدا می‌کند. بهترین راهکار این است که محرک‌های حساسیت‌زا را از محیط دور کنید و هر آنچه را که باعث تحریک دیواره سینوس و انسداد مسیر آن به بینی می‌شود را از محیط حذف کنید.

 انواع سینوزیت کودکانه

سینوزیت کودکانه در سه نوع حاد، نیمه حاد و مزمن است. معمولاً سینوزیت حاد مشکلی برای کودک ایجاد نمی‌کند و با چند درمان دارویی رفع می‌شود. اما اگر سینوزیت از نوع مزمن باشد مشکل‌ساز است و فرد مکرراً دچار عفونت می‌شود. در چنین شرایطی بیمار باید تحت درمان‌های تخصصی باشد. از آنجا که علائم سینوزیت در سنین مختلف قدری متفاوت است در نتیجه ممکن است حالت‌های کودک ناشی از یک بیماری دیگر باشد و اصلاً ربطی به سینوزیت نداشته باشد. به طور کلی سینوس‌هایی که در ناحیه پیشانی وجود دارند تا ۷ سالگی ایجاد نمی‌شوند و تا قبل از ۱۰ سالگی برای عفونی شدن به قدر کافی شکل نگرفته اند. در نتیجه ممکن است سردردهای کودک هیچ ربطی به سینوزیت نداشته باشد.

روش‌های درمان این عارضه

سینوزیت کودکانه باید حتماً توسط پزشک متخصص گوش و حلق و بینی بررسی شود و بر اساس نوع سینوزیت، سن کودک؛ شدت بیماری و سلامت عمومی بدن درمان مناسب انتخاب شود. داروهای زیر جزء پروسه درمان بیماری هستند که شدت بیماری تعیین کننده نوع دارو است.

• آموکسی سیلین حاوی کلاوولانات یا بدون آن
• اگر سینوزیت در کودکان جزئی است و پزشک درمان دارویی تجویز نکرده است می‌توانید از بخور گرم برای تسکین استفاده کنید.
• ماکرولیدها یا سفالوسپورین های نسل دوم
• استفاده از رینوسالتین یا قطره شستشوی بینی
• استروئیدهای داخل بینی برای سینوزیت مزمن
• اگر کودک دچار سردرد باشد می‌توان متناسب با سن از قطره استامنیفون استفاده کرد.
• برای درمان عفونت‌های ویروسی درمان علامتی از قبیل رینیت آلرژیک با دکونژستانت مؤثر است.

اگر سینوزیت از نوع باکتریایی باشد آنتی‌بیوتیک خوراکی تجویز می‌شود. اگر کودک علائم دیگری از قبیل گرفتگی و انسداد بینی داشته باشد از آنتی‌هیستامین و داروهای ضد احتقان استفاده می‌شود. سینوزیت‌های ویروسی اغلب بدون دخالت پزشک درمان می‌شوند و حال عمومی کودک رفته رفته بهبود پیدا می‌کند. البته به شرطی که آنتی‌بیوتیک‌های تجویز شده مرتباً مصرف شود تا کودک مجدداً دچار عفونت نشود.

با استفاده از دستگاه بخار می‌توانید هوای محیط را مرطوب نگه دارید.

سینوپلاستی با بالن یکی از روش‌های درمانی است که برای گشودن راه بینی از بالن کوچکی استفاده می‌شود. البته این روش استفاده چندانی ندارد.

جراحی یکی از روش‌های مؤثر برای درمان سینوزیت کودکانه مزمن است. زمانی که علائم بیماری شدید باشند و باعث اذیت شدن کودک شوند جراحی آندوسکوپی برای باز کردن راه تخلیه سینوس انجام می‌شود. این جراحی کم تهاجمی است و گرفتگی و انسداد بینی را کاملاً رفع می‌کند.