دندان شیری کودکان

همه‌ کودکان ۲۰ دندان شیری دارند که ۱۰ دندان در فک بالا و ۱۰ دندان در فک پایین قرارگرفته‌اند. این دندان‌ها از سن ۶ ماهگی تا یک‌سالگی درمی‌آیند و تا سن ۳ تا ۴ سالگی رشد می‌کنند. دندان‌ها تنها تا ده سالگی عمر می‌کنند و پس از آن دندان‌های دائمی جای آن‌ها را پر می‌کنند. رویش این دندان‌ها علاوه بر زیبایی به تکلم صحیح و سلامت بدن کمک می‌کند.

دندان شیری چیست؟

تمامی نوزادانی که به دنیا می‌آیند ۲۰ دندان شیری در زیر لثه دارند که پس از ۶ ماهگی مرحله به مرحله رشد می‌کنند. تمام دندان‌های اولیه تا ۳ یا ۴ سالگی بیرون می‌آیند. ترتیب رویش این دندان‌ها به این نحو است که ابتدا دندان‌های پیشین (دندان‌های مرکزی در بالا و پایین) جوانه می‌زنند و بعد از آن دندان‌های جانبی رشد می‌کنند به طوری که کودک تا ۱۵ ماهگی ۸ دندان شیری دارد. در سن ۱۹ ماهگی دو دندان آسیاب در فک بالا و پایین رشد می‌کنند. در سن ۲۳ ماهگی دندان‌های نیش جوانه می‌زنند که وظیفه گسیختن و پاره کردن غذاها را بر عهده دارند. در پایان دندان‌های آسیاب ثانویه در فک بالا و پایین در سن ۲۷ ماهگی نمایان می‌شوند.

وظایف دندان‌های شیری کدم‌اند؟

رویش دندان شیری کمک به جویدن و خرد کردن غذاها و خوراکی‌های مختلف است. علاوه بر این دندان‌ها وظایف دیگری از قبیل کمک به هضم و جذب انواع مواد غذایی، صحبت کردن درست و تلفظ صحیح کلمات، توسعه استخوان فک و عضلات است. بهداشت دندان‌های اولیه باید به درستی انجام شود چون در صورت عدم رعایت بهداشت کودک دچار بیماری‌های دندان و لثه خواهد شد.

اهمیت دندان شیری

رویش دندان شیری در توسعه و شکل‌گیری فک و دهان یک ضرورت است. این دندان‌ها برای حفظ طول قوس در فک مهم هستند و به عنوان راهنمایی برای مسیر دندان‌های دائمی هستند. وجود این دندان‌ها برای عضلات فک و تشکیل استخوان فک مهم است تا باعث شوند فاصله مناسب دندان‌های دائمی حفظ شوند. این دندان‌ها نقش مهمی در تکلم و تغذیه کودک دارند و باید تا سن مقرر در دهان باقی بمانند.

ترمیم دندان های شیری

از مهم‌ترین دلایل برای ترمیم دندان شیری می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• جلوگیری از گسترش عفونت
• بالا بردن اعتماد به نفس کودک
• این دندان‌ها الگوی رشد دندان دائمی هستند اگر بخواهید به جای ترمیم آن‌ها را بکشید ممکن است دندان‌های دائمی در جای نامناسبی رشد کنند.
• آسان کردن جویدن و کمک به تغذیه بهتر
• کمک به تکلم
• پوسیدگی دندان روی رشد دندان دائمی هم تأثیر می‌گذارد.
• بی‌توجهی به درمان باعث دندان‌درد و ایجاد آبسه می‌شود که برای کودک غیرقابل‌تحمل است.

راهکارهای مؤثر برای داشتن دندان شیری سالم

از آنجا که پوسیدگی دندان شیری در کودکان بسیار رایج است در نتیجه لازم است که حتماً راهکارهای مؤثری را برای رعایت بهداشت این دندان‌ها بیان کنیم. شکل‌گیری این دندان از زمانی که جنین در شکم مادر است شکل می‌گیرد. پس اولین قدم برای داشتن دندان اولیه سالم حفظ مراقبت مادر است. سلامت و تغذیه صحیح مادر می‌تواند کیفیت شکل‌گیری اندام‌های استخوانی را بالا ببرد. در دوران بارداری وضعیت روحی مادر و نوع دارویی که مصرف می‌کند همگی روی سلامت دندان‌های اولیه کودک تأثیر می‌گذارد.

اگر مادر دندان پوسیده داشته باشد میکروب‌های این پوسیدگی هم از طریق دهان به کودک منتقل می‌شوند چون مادران بیشتر ارتباط را با کودک خود دارند. پس برای داشتن دندان‌های اولیه سالم باید هم مادر به سلامت دهان و دندان خود اهمیت دهد و هم اینکه تغذیه صحیحی در دوران بارداری داشته باشد.

اگر کودک به طور مرتب توسط دندان‌پزشک چکاب شود در پیشگیری از پوسیدگی دندان‌های اولیه نقش بسزایی دارد. اگر دندان‌های کودک نیاز به ترمیم داشته باشد حتماً باید این کار انجام شود تا باعث ازدیاد پوسیدگی و خراب شدن دندان‌ها نشود.

علت افتادن دندان‌های کودکان

رویش دندان دائمی مهم‌ترین دلیل افتادن دندان شیری است. زمانی که دندان‌های دائمی در زیر دندان‌های شیری شروع به رویش می‌کنند به مرور زمان ریشه دندان‌های اولیه را می‌خوردند و این پروسه تا زمانی که ریشه کاملاً از بین برود ادامه پیدا می‌کند. زمانی که دندان دائمی در دهان جوانه می‌زند دندان اولیه می‌افتد.

گاهی ممکن است بر اساس عوامل مختلفی این پروسه دچار اختلال شود و دندان‌های شیری فرد نیفتد و حتی بارها دیده شده که فرد در بزرگ‌سالی همچنان چند دندان اولیه در دهان داشته است. اما اگر این دندان‌ها دیرتر از موعد طبیعی خود نیفتند می‌توانند مشکلات زیادی از قبیل کج و دیر روییدن دندان‌های دائمی و یا در برخی موارد نرویدن دندان دائمی شوند…

عوارض افتادن زودهنگام دندان‌های شیری

برای اینکه دندان‌های طبیعی رویش صحیحی داشته باشند لازم است که حتماً دندان شیری تا زمان طبیعی خود باقی بماند. شاید برای بیشتر خانواده‌ها افتادن زودهنگام این دندان‌ها مسئله چندان مهمی نباشد و یا اصلاً به آن توجهی نکنند در صورتی که اگر این دندان‌ها تا سن خاصی در دهان نمانند هم برای کودک و هم دندان‌های دائمی اختلال ایجاد می‌کنند. به طور مثال وجود دندان‌های آسیای شیری تا سن ده سالگی یک ضرورت است و به سالم نگه داشتن سلامت کودک کمک می‌کند. از دست رفتن زودهنگام و دیر افتادن دندان‌ها باعث اختلالاتی در روند رشد دندان‌های دائمی و رشد کودک می‌شود. ناهنجاری هایی مانند اختلال در تکلم، نامرتب شدن دندان‌ها، نامناسب بودن نمای صورت، مشکل در جویدن، مشکلات لثه و در نهایت افزایش هزینه‌های درمانی در آینده می‌شود.

عوارض نیفتادن دندان‌های شیری

عوارض متعددی در پی نیفتادن دندان شیری وجود دارد که باید حتماً خانواده‌ها پیگیر این موضوع باشند. در بیشتر مواقع نیفتادن این دندان‌ها در سن مشخص باعث کج شدن و یا دیر روییدن دندان دائمی می‌شود. در برخی مواقع ممکن است اصلاً دندان دائمی نروید. اگر هرکدام از دندان‌های کودک به موقع نیفتند حتماً باید کودک توسط دندان‌پزشک معاینه شود تا وضعیت دندان‌های دائمی کودک معلوم شود. زمانی که دندان‌ها در موعد مقرر نیفتند احتمال اینکه دندان‌های دائمی پشت این دندان‌ها رشد کنند و مشکلات دندانی ایجاد کنند بسیار بالاست در نتیجه ممکن است که شما درمان‌های متعددی از قبیل ارتودنسی، گفتاردرمانی، درمان‌های لثه‌ای و … را انجام دهید. برخی از پزشکان برای جلوگیری از مشکلات بعد افتادن زودهنگام دندان، فضای آن را با فضای نگهدارنده حفظ می‌کنند و اقدامات درمانی مؤثر را برای آن انجام می‌دهند تا مشکلی در روند رشد دندان‌های دائمی ایجاد نشود.