عوامل مؤثر در زیبایی و سلامت پوست

پیری پوست از دو فرآیند مستقل بالینی و بیولوژیکی تشکیل شده است که بر روی سلامت پوست تاثیر گذارند. پیری ذاتی پوست به همان صورت که بر تمام اندام‌های داخلی تأثیر می گذارد، نمایان می‌شود. به عنوان پوستی کهنه دیده می‌شود و نتیجه عوامل خارجی و تأثیرات محیطی، عمدتاً قرار گرفتن در معرض آفتاب مزمن و تابش اشعه ماوراء بنفش  همچنین سیگار کشیدن، آلودگی، کمبود خواب و تغذیه نامناسب است.

پیشگیری بهترین و موثرترین راه برای مقابله با اثرات بیرونی پیری پوست است. بهترین راهبرد پیشگیری در برابر اثرات مضر رادیکال‌های آزاد، یک سبک زندگی منظم (محدودیت کالری، مراقبت از بدن و ورزش برای بدن)، با شرایط استرس کم و یک رژیم غذایی متعادل، از جمله مواد غذایی غنی از آنتی اکسیدان است.

عوامل درونی که بر روی پوست تأثیر می گذارد شامل ژنتیک، هورمون‌ها و شرایط خاص مانند دیابت است. ژنتیک افراد، نوع پوست (طبیعی، خشک، چرب یا مختلط) را تعیین می‌کند و بر وضعیت کلی پوست آنها تأثیر می‌گذارد.

ژنتیک و پیری بیولوژیکی پوست

این عامل با موارد زیر مشخص می شود:

• کاهش در بازسازی و تجدید سلول.
• کاهش ترشحات غدد چربی و عرق.
• تخریب بافت همبند به طوری که پوست کمتر قادر به اتصال در آب است و استحکام خود را از دست می دهد.
• تخریب الیاف الاستیک که منجر به کاهش خاصیت ارتجاعی پوست می شود.
• پیری بیولوژیکی پوست را نباید با پیری زودرس پوست که در اثر عوامل خارجی مانند خورشید ایجاد می شود و می‌تواند تحت تأثیر قرار گیرد، اشتباه گرفت.
• همچنین برخی از بیماری ها – مانند دیابت و اختلالات کلیوی – وجود دارند که می توانند بر وضعیت پوست تأثیر بگذارند.
• آب و هوا می تواند تأثیر قابل توجهی بر وضعیت پوست داشته باشد.

نور خورشید

نور خورشید در حد اعتدال برای سلامت کلی ما مفید است، اما آفتاب بیش از حد می تواند به پوست آسیب برساند. اشعه‌های خورشید به روش های مختلفی روی پوست تأثیر می گذارد. مانند اشعه UVB مسئول آفتاب سوختگی است.

رژیم غذایی متعادل

یک رژیم غذایی متعادل به حفظ سلامت پوست کمک می کند. این رژیم غذایی باید شامل مواردی همچون میوه، سبزیجات، غلات کامل و پروتئین‌های بدون چربی باشد.(ماهی به جای گوشت)

غذاهای غنی از آنتی اکسیدان عبارتند از: میوه ها و سبزیجات زرد و نارنجی (مانند هویج و زردآلو)، زغال اخته، سبزیجات برگ سبز (مانند اسفناج)، گوجه فرنگی، نخود فرنگی، لوبیا و حبوبات، ماهی سرشار از روغن امگا و آجیل.

رژیم هایی که یک گروه غذایی خاص و ارزش غذایی آن را حذف می‌کنند، به طور کلی برای سلامت پوست مفید نیستند. با این حال، توصیه می‌شود مصرف شیرینی‌ها و لبنیات را محدود کنید. همچنین نوشیدن مقدار زیادی آب به خصوص برای افراد مسن ضروری است. هیچ ارتباط واضحی بین رژیم غذایی و علل آکنه وجود ندارد.

ارتباط بین تغذیه و وضعیت پوست یا بهتر است بگوییم تأثیر تغذیه بر پیری پوست نه تنها برای دانشمندان، بلکه یک زمینه مشترک مورد علاقه انسان‌ها در طول سال‌ها، از دوران باستان تا امروز بوده است.

کنترل استرس

استرس کنترل نشده می‌تواند پوست را حساس‌تر کند و مشکلاتی از جمله آکنه را به همراه بیاورد. این مورد نیاز به مدیریت دارد: کاهش حجم کار، وقت گذاشتن برای فعالیت‌های فراغت و تکنیک‌های آرامش بخش می‌تواند در این زمینه کمک فراوانی کند.

همچنین استرس می‌تواند بیماری‌ها را بدتر و درمان‌ها را کمتر مؤثر کند. بسیاری از علائم می‌توانند در اثر استرس ایجاد شوند یا تداوم پیدا کنند، مانند درد. در بیماری‌های پوستی نیز این موضوع صادق است و می‌توان آن را با مراقبت‌های جامع و چند رشته‌ای مدیریت کرد. استرس می‌تواند تقریباً هر چیزی را بدتر کند، از جمله شعله‌ور شدن آکنه یا علائم اگزما. تمرین‌های مراقبت پوستی می‌تواند نتایج مطلوبی را به ارمغان آورد.

ورزش

ورزش منظم تاثیر مثبتی بر سلامت پوست و همچنین تناسب اندام کلی دارد.

خواب کافی

خواب خوب شبانه به سلول‌ها فرصتی برای بازسازی می‌دهد و به نوسازی پوست کمک می کند.

ممنوعیت مصرف سیگار

دود تنباکو منبع اصلی رادیکال‌های آزاد آسیب‌رسان به پوست است. سیگار کشیدن پوست را پیرتر می‌کند و باعث ایجاد چین و چروک می شود:

باریک شدن رگ‌های خونی ریز در لایه‌های داخلی پوست، جریان خون را کاهش می دهد و پوست را از اکسیژن و مواد مغذی مانند ویتامین A تخلیه می کند.

بارداری

مشکلات پوستی متعددی در ارتباط با بارداری وجود دارد، از جمله اگزما، بیماری های تاول زا، یا تغییر در رنگدانه. به دلیل تغییرات در هورمون‌ها و جریان خون، و همچنین تغییر شکل بدن، بارداری می‌تواند باعث ترک‌های پوستی، آکنه و سایر تغییرات پیچیده پوستی شود.

قبل از یائسگی / اختلالات هورمونی

کاهش استروژن در بدن به طور بالقوه می تواند به پوست نازک‌تر و شکننده‌تر منجر شود. افزایش استروژن در دوران بارداری یا مصرف داروهای مبتنی بر استروژن نیز می‌تواند باعث شروع یا شعله‌ور شدن ملاسما شود، وضعیتی که با لکه‌های قهوه‌ای پوست مشخص می‌شود که به طور کلاسیک نواحی گونه‌ها، پیشانی و لب بالایی را درگیر می‌کند. گاهی اوقات از این بیماری به عنوان «نقاب بارداری» یاد می‌شود.

تغییرات سبک زندگی

نادیده گرفتن تغییرات آهسته سلامت پوست، مانند قرار گرفتن طولانی مدت در معرض نور خورشید، آسان است، اما این تغییرات تدریجی می‌تواند شامل لنتیژین‌های خورشیدی  یا لکه های قهوه ای ناشی از خورشید و افزایش چین و چروک پوست باشد. قرار گرفتن طولانی‌مدت در معرض آفتاب منجر به ضعیف‌تر شدن پوست می‌شود که بیشتر مستعد کبودی یا پارگی است.

جمع بندی:

پوست، منعکس کننده وضعیت کلی سلامت درونی و پیری است. تغذیه و انعکاس آن بر روی پوست همواره موضوعی جالب برای دانشمندان و پزشکان در طول قرن‌ها در سراسر جهان بوده است. گزارش شده است که ویتامین ها، کاروتنوئیدها، توکوفرول‌ها، فلاونوئیدها و انواع عصاره های گیاهی دارای خواص آنتی اکسیدانی قوی هستند و به طور گسترده در صنعت مراقبت از پوست به عنوان عوامل موضعی یا مکمل های خوراکی در تلاش برای طولانی تر کردن ظاهر جوان استفاده می شود. این بررسی مروری بر ادبیات فعلی «ارتباط» تغذیه با پیری پوست ارائه می‌کند.