نمک خوراکی چگونه بدست می آید ؟

نمک خوراکی، یکی از مواد اساسی در رژیم غذایی انسان، به طرق گوناگونی تولید می‌شود. این ماده ضروری، که بخشی جدایی‌ناپذیر از آشپزی و صنایع غذایی به شمار می‌رود، عمدتاً از دو منبع اصلی به دست می‌آید: سنگ نمک و آب نمک. سنگ نمک، یا همان نمک بلورین، معروف به نمک طعام، از فرآیند تبخیر آب اقیانوس‌های کهن در میلیون‌ها سال پیش به وجود آمده است. این نمک، پس از فرآوری و اطمینان از خلوص آن، با مجوز بهداشتی و علامت استاندارد به بازار عرضه می‌شود. نمک‌های خالص، علاوه بر نقش‌های طعم‌دهی و نگهداری، دارای ید کافی برای تامین نیازهای بدن به سدیم و ید هستند.

طرز تهیه نمک خوراکی به زبان ساده | روش بدست آوردن نمک از سنگ نمک

نمک خوراکی چیست؟

طرز تهیه نمک خوراکی با سنگ نمک:

یکی از این روش‌ها استفاده از سنگ نمک است. به هنگام بهره‌برداری از معادن نفت و آب، مهندسان معدن گاهی اوقات به سپرهای نمک برخورد می‌کنند. پس از کشف این سپرها، نمونه‌برداری دقیقی از سنگ نمک انجام می‌شود تا میزان خلوص و کیفیت آن مشخص شود. در این فرآیند، مهم است که با استفاده از مته‌های نوک الماسی، نمونه‌برداری به درستی صورت پذیرد تا اطلاعات دقیقی از کیفیت سنگ نمک به دست آید.

پس از انتخاب محل مناسب برای استخراج نمک خوراکی، عملیات حفر آغاز می‌شود. میله‌های بلندی به قلب توده‌های نمک فرو برده می‌شوند تا نمونه‌هایی از عمق آن‌ها به دست آید. برای برش دقیق و مؤثر، دستگاه‌های بزرگی شبیه به اره‌های زنجیری با توانایی برش‌های عمیق تا ۳ متر و عرض ۲۰ متر به کار گرفته می‌شوند. این اره‌های برقی که با کاربید تنگستن تقویت شده‌اند، قادر به ایجاد شیارهایی به ارتفاع تقریبی ۱۵ سانتی‌متر در نمک هستند.

در مرحله بعد، این شیارها با استفاده از مواد منفجره مانند دینامیت یا نیترات آمونیوم پر می‌شوند. این فرآیند با احتیاط زیادی صورت می‌گیرد تا اطمینان حاصل شود که انفجار به گونه‌ای انجام شود که ساختار اصلی معدن نمک آسیب نبیند. کلاهک‌های انفجاری الکتریکی، که به سیم‌های طولانی متصل هستند، برای کنترل از راه دور انفجارها استفاده می‌شوند. این فرآیند حفر و انفجار با دقت و تکرار می‌شود تا لایه‌های نمک برداشت شده و بدون آسیب رساندن به سقف معدن، نمک مورد نیاز استخراج گردد.

در نهایت، این فرآیندهای پیچیده و دقیق به تولید نمک خوراکی با کیفیت بالا منجر می‌شوند، نقش حیاتی در تأمین نیازهای روزانه ما به نمک دارند. این روش‌های مدرن نه تنها کارایی استخراج نمک را بهبود می‌بخشند بلکه به حفظ کیفیت و خلوص نمک کمک شایانی می‌کنند.

طرز تهیه نمک خوراکی با آب نمک:

تهیه نمک خوراکی از آب نمک فرآیندی است که به دقت و توجه نیاز دارد. این روش، که به عنوان تبخیر خورشیدی شناخته می‌شود، در مناطق گرم و خشک با فراوانی نور خورشید اجرا می‌شود. آب نمک در حوضچه‌هایی جمع‌آوری شده و تحت تابش مستقیم نور خورشید قرار می‌گیرد. در این فرآیند، ناخالصی‌های غیرقابل حل نظیر خاک و ماسه به ته حوضچه‌ها نشست می‌کنند. همچنین، کربنات کلسیم به عنوان ناخالصی کمتر محلول نیز جدا می‌شود. آب نمک، پس از این مرحله، توسط نیروی گرانش به حوضچه دیگری منتقل شده و در آنجا سولفات کلسیم با ادامه فرآیند تبخیر رسوب می‌کند. در مرحله بعد، آب نمک باقیمانده به حوضچه دیگری منتقل شده و با ادامه تبخیر، نمک تشکیل شده و جدا می‌شود. قبل از اتمام فرآیند تبخیر، آب نمک یک بار دیگر منتقل می‌شود تا از وجود ناخالصی‌های محلول نظیر کلرید مگنزیم و سولفات مگنزیم پیشگیری شود. این مواد ممکن است برای استفاده‌های تجاری جداگانه جمع‌آوری شوند.

جداسازی و تصفیه نمک :

در این مرحله، نمک از حوضچه‌ها با استفاده از دستگاه‌های مخصوص که بر روی مسیرهای راه‌آهنی موقتی قرار گرفته‌اند، بیرون آورده می‌شود. پس از استخراج، نمک با آب نمک با غلظت بالا شستشو داده می‌شود تا از هرگونه ناخالصی پاک شود. این آب حاوی نمک بسیار زیادی است به گونه‌ای که امکان افزودن نمک بیشتر به آن وجود ندارد. نمک پس از جداسازی از آب نمک، با آب تمیز شسته شده و سپس برای خشک شدن کامل به مدت دو تا سه ماه در توده‌های بزرگ انباشته می‌شود. در این مرحله نمک با خلوص ۹۹٫۴ درصد به دست می‌آید که برای استفاده‌های صنعتی مناسب است. اما برای تولید نمک با خلوص بالاتر، نمک مجدداً در آب نمک و آب تمیز شسته شده و به مدت یک یا دو روز خشک می‌شود. سپس نمک در دمای ۱۸۵ درجه سانتی‌گراد خشک می‌شود تا نمکی با خلوص ۹۹٫۹ درصد به دست آید که برای مصارف خانگی و پخت و پز ایده‌آل است.

مشخصات نمک خوراکی مناسب برای بدن انسان:

در بررسی‌های علمی نیز خلوص نمک باید به حدی بالا باشد که هرگونه اثر مخربی بر نتایج آزمایش‌ها ایجاد نکند. به طور معمول، نمک طبیعی به دست آمده از معادن سنگ نمک به جای داشتن رنگ سفید خالص، دارای رنگ‌های خاکستری، صورتی یا قهوه‌ای است که ناشی از ناخالصی‌هایی است که حدود چهار درصد از نمونه را تشکیل می‌دهند. این ناخالصی‌ها عمدتاً مواد معدنی و عناصر دیگری هستند که در فرآیندهای طبیعی به نمک اضافه شده‌اند. برای آزمایش حلالیت نمک، ۲۰ گرم از آن در ۲۰۰ میلی‌لیتر مایع حل شده و باید در کمتر از ۲۰ دقیقه به طور کامل حل شود، که این خود نشان‌دهنده خلوص و کیفیت بالای نمک است.

در نتیجه :

انتخاب نمک خوراکی مناسب برای مصارف انسانی از اهمیت بسزایی برخوردار است. درک این موضوع که نمک خوراکی نه تنها به عنوان یک چاشنی بلکه به عنوان یک ماده حیاتی برای بدن عمل می‌کند، حائز اهمیت است. خلوص و کیفیت نمک در سلامتی انسان و همچنین در کیفیت و طعم غذاهایی که ما مصرف می‌کنیم، نقش بسزایی دارد. نمک‌های با خلوص بالا، عاری از ناخالصی‌هایی همچون کلسیم و مس، از ایجاد مشکلاتی مانند سفت شدن سبزیجات یا تخریب ویتامین C در غذاها جلوگیری می‌کنند. بنابراین، انتخاب نمک خوراکی با درجه خلوص بالا نه تنها برای حفظ سلامتی بلکه برای تضمین طعم و کیفیت مطلوب غذاهای ما ضروری است.